Museum Valkenburg wil aandacht vragen voor de meest interessante aspecten van de regio op historisch en cultureel gebied, van het ontstaan van het Mergelland tot en met de ontwikkelingen op kunstzinnig gebied in heden en recente verleden.

 Bovenstaande missie wordt door het Museum in onderstaande twee doelstellingen vertaald:

• De geologie en archeologie van Valkenburg en omgeving, evenals de lotgevallen van dit vestingstadje door de eeuwen heen beheren, onderzoeken, registreren en onder de aandacht brengen in de vorm van een permanente expositie en educatieve producten.
• De ontwikkelingen op kunstzinnig gebied binnen de regio in de 20^e en 21^e eeuw en de tastbare getuigenissen daarvan beheren, onderzoeken, registreren en presenteren in de vorm van wisselexposities en educatieve producten.

De museumcollectie bestaat uit circa 10.000 objecten, verdeeld over vier deelcollecties, te weten: geologie, archeologie, historie en Limburgse kunst.

De geologische, archeologische en historische collecties hebben betrekking op Valkenburg en de regio Zuid Limburg. Ze markeren de belangrijkste periodes in de ontwikkeling van dit gebied. De samenhang tussen deze collecties en tevens het onderscheidende ten opzichte van andere museumcollecties is te vatten in het thema ‘Mergel en Vuursteen’.

Net als de geologische, archeologische en historische collecties heeft de kunstcollectie een duidelijke band met Valkenburg en de regio Zuid Limburg. Er waren veel kunstenaars actief in de 20^e eeuw in Limburg. Verbindende thema’s zijn het landschap en religie. Meer in het bijzonder het Zuid Limburgse heuvelland en de vele opdrachten die de Katholieke Kerk aan kunstenaars gaf. De ontwikkelingen in de kunst in de 20^e eeuw in Limburg, de representanten hiervan en hun werk, vormen het accent in de kunstcollectie.

Het werkgebied van het museum is de regio Zuid Limburg. Het museum verwelkomt ca. de helft van de bezoekers uit de regio en de andere helft uit andere delen van het land. De eerste groep komt vooral voor de wisselexposities, de tweede bestaat voornamelijk uit toeristen, die behalve voor de wisseltentoonstellingen voor het ‘Verhaal van Valkenburg’ komen.